Taş Kömürünü Kim Buldu?
Taş kömürü, yerkabuğunda doğal olarak oluşan, karbonca zengin, siyah renkli, yanıcı bir kayaçtır. Kömür, bitkilerin fosilleşmiş kalıntılarıdır ve milyonlarca yıl boyunca tortulmuştur. Taş kömürü, geçmişte ve günümüzde önemli bir enerji kaynağıdır.
Taş Kömürü Tarihi
Taş kömürü, ilk olarak milattan önce 2500’lü yıllarda Çin’de kullanıldığı bilinmektedir. Çinliler, taş kömürünü ısıtma ve pişirme için kullanmışlardır. Taş kömürü, daha sonra Avrupa’ya ve diğer bölgelere yayılmıştır.
Avrupa’da taş kömürü kullanımı, 12. yüzyılda başlamıştır. O dönemde taş kömürü, demir ve cam üretiminde kullanılmaya başlanmıştır. 18. yüzyılda Sanayi Devrimi ile birlikte taş kömürü kullanımı daha da yaygınlaşmıştır. Sanayi Devrimi’nde, taş kömürü, fabrikaların ve makinelerin çalışması için gerekli olan enerjiyi sağlamıştır.
Taş Kömürü Türkiye’de
Türkiye’de taş kömürü, ilk olarak 1829 yılında Zonguldak’ta bulunmuştur. Bu buluşu yapan kişi, Zonguldak’ın Neyren köyünde yaşayan Uzun Mehmet’tir. Uzun Mehmet, dere kenarında gördüğü siyah taşların yandığını fark etmiş ve bu taşların taş kömürü olduğunu anlamıştır. Uzun Mehmet’in keşfi, Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamak için önemli bir adım olmuştur.
Uzun Mehmet
Uzun Mehmet, 1797 yılında Zonguldak’ın Neyren köyünde doğmuştur. Babası, köyün değirmencisi olan Mehmet Ağa’dır. Uzun Mehmet, genç yaşta değirmencilikle uğraşmaya başlamıştır.
8 Kasım 1829 günü, Uzun Mehmet, değirmeninin yakınındaki dere kenarında siyah taşlar görmüştür. Bu taşları ocakta yakmayı denemiş ve taşları yakmanın mümkün olduğunu fark etmiştir. Uzun Mehmet, bu taşların yandığını Ereğli Kaymakamı Ahmet Cevdet Paşa’ya anlatmıştır. Ahmet Cevdet Paşa, Uzun Mehmet’i İstanbul’a götürerek Padişah II. Mahmut’a tanıtmıştır.
Padişah II. Mahmut, Uzun Mehmet’i 50 altınla ödüllendirmiştir. Böylece taş kömürü, resmi olarak Türkiye’de keşfedilmiştir.
Taş Kömürü Çeşitleri
Taş kömürü, üç ana çeşide ayrılır:
- Linyit: Linyit, en az karbonlu taş kömürüdür. Yanma sıcaklığı düşüktür ve çok fazla kül içerir.
[Image of Linyit taş kömürü] - Turba: Turba, en az gelişmiş taş kömürüdür. Bitkilerin yarım fosilleşmiş kalıntılarıdır.
[Image of Turba taş kömürü] - Antrasit: Antrasit, en fazla karbonlu taş kömürüdür. Yanma sıcaklığı yüksektir ve çok az kül içerir.
[Image of Antrasit taş kömürü]
Taş Kömürün Kullanım Alanları
Taş kömürü, günümüzde önemli bir enerji kaynağıdır. Taş kömürü, ısıtma, pişirme, elektrik üretimi, demir-çelik üretimi, cam üretimi, çimento üretimi ve kimya endüstrisinde kullanılmaktadır.
Taş Kömürün Faydaları ve Zararları
Taş kömürün faydaları arasında şunlar sayılabilir:
- Bol miktarda bulunur.
- Fiyatı diğer enerji kaynaklarına göre daha ucuzdur.
- Yanma ısısı yüksektir.
Taş kömürün zararları arasında şunlar sayılabilir:
- Yanma sonucunda hava kirliliğine neden olur.
- Asit yağmurlarına neden olur.
- Sera gazı emisyonlarına neden olur.
Sonuç olarak, taş kömürü, insanlığın önemli bir enerji kaynağıdır. Ancak taş kömürün kullanımının çevreye olan etkilerini de göz önünde bulundurmak gerekir.