Taş Kömürünü Kim Buldu?
Taş kömürü, yer kabuğunun derinliklerinde oluşan, organik kökenli bir fosil yakıttır. Kömür, bitkilerin milyonlarca yıl boyunca yer altında gömülmesiyle oluşur. Bu süreçte, bitkilerin içindeki karbon, hidrojen ve oksijen elementleri kimyasal reaksiyonlar sonucunda kömüre dönüşür.
Taş kömürü, geçmişte insanlığın önemli bir enerji kaynağı olmuştur. Günümüzde ise hala dünyanın en önemli enerji kaynaklarından biridir. Taş kömürü, elektrik üretimi, demir-çelik üretimi, çimento üretimi ve ev ısıtması gibi birçok alanda kullanılmaktadır.
Taş kömürü, ilk olarak ne zaman ve kim tarafından keşfedildiği kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, taş kömürüne dair ilk kayıtlara MÖ 2000’li yıllarda Çin’de rastlanmaktadır. Çinliler, taş kömürü yakarak yemek pişirmek ve ısınmak için kullanmışlardır.
Avrupa’da taş kömürü kullanımı ise MÖ 1000’li yıllarda başlamıştır. Romalılar, taş kömürü yakarak fırınlarda ekmek pişirmişlerdir.
Taş kömürü, Orta Çağ’da da Avrupa’da önemli bir enerji kaynağı olmuştur. Bu dönemde, taş kömürü yakılarak demir-çelik üretiminde kullanılmıştır.
Taş kömürü, 17. yüzyılda İngiltere’de endüstriyel devrimin başlamasına önemli katkı sağlamıştır. Bu dönemde, taş kömürü yakılarak buhar makineleri çalıştırılmış ve buhar makineleri de tekstil, demir-çelik ve diğer sanayi kollarında kullanılmaya başlanmıştır.
Taş kömürü, Türkiye’de ilk olarak 1829 yılında Zonguldak’ta bulunmuştur. Bu keşfi gerçekleştiren kişi, Neyren köyünde yaşayan bir çoban olan Uzun Mehmet’tir. Uzun Mehmet, derede yıkandığı sırada bulduğu siyah taşların ocakta yandığını fark etmiştir. Bu durumu dönemin Ereğli Ayanı Hacı İsmail Ağa’ya bildirmiştir. Hacı İsmail Ağa, Uzun Mehmet’in keşfini İstanbul’daki padişaha bildirmiştir. Padişah II. Mahmut, Uzun Mehmet’i 50 altınla ödüllendirmiştir.
Uzun Mehmet’in keşfi, Türkiye’nin taş kömürü madenciliğindeki gelişiminin başlangıcı olmuştur. 1848 yılında, Zonguldak’ta ilk taş kömürü ocağı açılmıştır. Günümüzde, Türkiye’nin taş kömürü rezervleri bakımından dünyanın en zengin ülkeleri arasında yer almaktadır.
Taş Kömürü Keşfinin Önemi
Taş kömürü keşfi, insanlığın enerji kullanımı açısından önemli bir dönüm noktası olmuştur. Taş kömürü, daha önce kullanılan odun ve hayvansal yağ gibi yakıtlara göre daha verimli ve daha uzun süre yanan bir yakıttır. Bu nedenle, taş kömürü kullanımı, sanayi devriminin başlamasına ve insanlığın ekonomik ve sosyal gelişimine önemli katkı sağlamıştır.
Taş kömürü, günümüzde de hala önemli bir enerji kaynağıdır. Ancak, fosil yakıtların çevreye verdiği zararlar nedeniyle, taş kömürü kullanımını azaltmak için çalışmalar yapılmaktadır.
Taş Kömürü Çeşitleri
Taş kömürü, oluşum derecesine göre farklı çeşitlere ayrılır. Bu çeşitler, yanmayı sağlayan karbon miktarına göre belirlenir.
- Lignite: En az karbon içeren taş kömürü çeşididir. Yanma oranı düşüktür ve yüksek miktarda kül içerir.
- Bituminous: Orta karbon içeren taş kömürü çeşididir. Yanma oranı orta düzeydedir ve düşük miktarda kül içerir.
- Antrasite: En çok karbon içeren taş kömürü çeşididir. Yanma oranı yüksektir ve düşük miktarda kül içerir.
Taş kömürü, kullanım alanına göre de farklı çeşitlere ayrılır. Bu çeşitler, kömürün içindeki nem ve kükürt miktarına göre belirlenir.
- Kuru kömür: Nem oranı düşük olan taş kömürü çeşididir. Daha verimli bir şekilde yakılır.
- Islak kömür: Nem oranı yüksek olan taş kömürü çeşididir. Daha az verimli bir şekilde yakılır.
- Kükürtsüz kömür: Kükürt oranı düşük olan taş kömürü çeşididir. Hava kirliliğini azaltır.
- Kükürtlu kömür: