Pastırmayı Kim Buldu?
Pastırma, Türk mutfağının en eski ve en sevilen lezzetlerinden biridir. İnce bir et tabakası ile tuz ve baharatların oluşturduğu lezzetli bir karışımın buluşmasıyla elde edilen pastırma, uzun ömürlü olması ve lezzetli olmasıyla yüzyıllardır Türk sofralarında yer almaktadır.
Pastırmanın kökeni hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte, en yaygın kabul gören görüş, pastırmanın Orta Asya’da yaşayan Türkler tarafından keşfedildiğidir. Orta Asya’da yaşayan göçebe Türkler, uzun yolculuklar sırasında yanlarında yiyecek taşımak için pastırmayı tercih ederlerdi. Bu sayede, at üzerinde uzun süreler yolculuk yapabiliyorlardı.
Pastırmanın ilk olarak nasıl yapıldığına dair kesin bir bilgi olmamakla birlikte, bazı kaynaklara göre, pastırma ilk olarak Hunlar tarafından yapılmıştır. Hunlar, eti tuzlayarak ve kurutarak pastırmayı ilk kez üreten topluluktur. Bu sayede, eti uzun süreler bozulmadan saklayabiliyorlardı.
Pastırmanın Anadolu’ya gelişi ise, Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden Türklerle olmuştur. 11. yüzyılda Anadolu’yu fetheden Selçuklu Türkleri, pastırmayı da beraberlerinde getirmişlerdir. Selçuklular, pastırmayı Anadolu’da yaygınlaştırmış ve pastırma, Anadolu mutfağının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
Günümüzde pastırma, Türkiye’nin en önemli lezzetlerinden biridir. Pastırma, özellikle Kayseri’de üretilmektedir. Kayseri pastırması, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş bir coğrafi işarettir.
Pastırmanın Yapılışı
Pastırma, dana ya da kuzu etinden yapılır. Pastırma yapımında kullanılan etin, yağsız ve sinirsiz olması gerekir. Et, tuzlanarak ve kurutularak pastırmaya dönüştürülür.
Pastırma yapımında kullanılan tuz, pastırmanın lezzetini ve dayanıklılığını sağlayan en önemli bileşendir. Pastırma yapımında kullanılan tuz, genellikle kaya tuzudur. Kaya tuzu, pastırmanın içindeki nemi çekerek, pastırmanın kurumasını ve dayanıklılığını artırmaktadır.
Pastırma yapımında kullanılan baharatlar ise, pastırmanın lezzetini artırmaktadır. Pastırma yapımında kullanılan baharatlar arasında, karabiber, kimyon, kırmızı biber ve sarımsak bulunmaktadır.
Pastırma yapımı, aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır:
- Et, 2-3 cm kalınlığında dilimlenir.
- Dilimlenen etler, tuzlanarak, bir gün boyunca bekletilir.
- Tuzlu etler, temiz bir bezle silinir.
- Etler, baharatlarla ovulur.
- Etler, bir tepsiye dizilir ve üzerine tuz serpilir.
- Etler, güneş altında veya fırında kurutulur.
Pastırma, kurutulduktan sonra, kağıtlara sarılmakta ve saklanmaktadır. Pastırma, oda sıcaklığında yaklaşık 1 yıl boyunca saklanabilir.
Pastırmanın Faydaları
Pastırma, protein, yağ ve mineraller açısından zengin bir besindir. Pastırmanın faydaları arasında şunlar sayılabilir:
- Kas gelişimini destekler.
- Enerji verir.
- Kansızlığı önler.
- Kemik sağlığını destekler.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Pastırmanın Zararları
Pastırma, yüksek oranda yağ ve tuz içerdiğinden, aşırı tüketimi zararlı olabilir. Pastırma tüketirken, aşırıya kaçmamak gerekir.
Pastırma, Türk mutfağının en eski ve en sevilen lezzetlerinden biridir. Pastırma, lezzetli ve besleyici bir besin olmasıyla, yüzyıllardır Türk sofralarında yer almaktadır.