Neresinden Buldun Yasası’nı Kim Kaldırdı?
Neresinden Buldun Yasası, 1961 Anayasası’nın 128. maddesine dayanılarak 1964 yılında yürürlüğe giren ve kamu görevlisi olmayanların mal varlıklarındaki aşırı artışların kaynağını araştırmaya olanak sağlayan bir yasaydı. Bu yasa uyarınca, bir kişinin mal varlığında yasal bir gelirle açıklanamayan bir artış tespit edilirse, o kişiye bu artışların kaynağını açıklaması için bir süre veriliyordu. Bu süre içinde açıklama yapılmazsa, kişi hakkında vergi kaçakçılığı, kara para aklama gibi suçlardan soruşturma başlatılıyordu.
Neresinden Buldun Yasası, yolsuzluk ve kamu mallarına zarar verilmesini önlemeye yönelik önemli bir araç olarak kabul ediliyordu. Ancak, 2003 yılında AK Parti iktidara geldiğinde bu yasa kaldırıldı.
Neresinden Buldun Yasası’nın Kaldırılmasının Nedenleri
Neresinden Buldun Yasası’nın kaldırılması, çeşitli nedenlerle açıklanabilir. Bu nedenlerden bazıları şunlardır:
- AK Parti’nin yolsuzluk ve kamu mallarına zarar verilmesini önlemeye yönelik bir politika izlemediği iddiaları: AK Parti’nin iktidara geldiği dönemde, yolsuzluk ve kamu mallarına zarar verilmesine yönelik iddialar artmıştı. Bu iddialar, AK Parti’nin yolsuzlukla mücadeleye yönelik bir politika izlemediğini gösteriyordu. Bu nedenle, Neresi Buldun Yasası’nın kaldırılması, bu iddiaları destekleyen bir adım olarak görülebilir.
- AK Parti’nin yargı bağımsızlığını kısıtlamaya yönelik bir politika izlemesi: AK Parti iktidara geldiği dönemde, yargı bağımsızlığını kısıtlamaya yönelik birtakım adımlar atmıştı. Bu adımlar arasında, yargının mali bağımsızlığını ortadan kaldıran ve yargıç atamalarında Adalet Bakanı’nın yetkilerini artıran düzenlemeler de vardı. Neresi Buldun Yasası’nın kaldırılması, bu adımlarla uyumlu bir adım olarak görülebilir.
- AK Parti’nin, kendi çıkarları doğrultusunda hareket etme eğilimi: AK Parti’nin iktidara geldiği dönemde, kendi çıkarları doğrultusunda hareket etme eğilimi olduğu yönünde eleştiriler artmıştı. Bu eleştiriler, AK Parti’nin, kendi çıkarları doğrultusunda hareket etmek için yasaları değiştirmekten çekinmeyeceğini gösteriyordu. Bu nedenle, Neresi Buldun Yasası’nın kaldırılması, bu eleştirileri destekleyen bir adım olarak görülebilir.
Neresinden Buldun Yasası’nın Kaldırılmasının Sonuçları
Neresinden Buldun Yasası’nın kaldırılması, yolsuzluk ve kamu mallarına zarar verilmesini önlemede önemli bir boşluk yarattı. Bu yasanın kaldırılmasının ardından, kamu görevlisi olmayanların mal varlıklarındaki aşırı artışların kaynağını araştırmak mümkün olmadı. Bu durum, yolsuzluk ve kamu mallarına zarar verilmesini daha da kolaylaştırdı.
Neresinden Buldun Yasası’nın kaldırılması, ayrıca yargı bağımsızlığını da zayıflattı. Bu yasanın kaldırılmasıyla, kamu görevlisi olmayanların mal varlıklarındaki aşırı artışların kaynağını araştırma yetkisi, yargıdan alınarak, idari makamlara verildi. Bu durum, yargı bağımsızlığını daha da sınırlandırdı.
Neresinden Buldun Yasası’nın Yeniden Getirilmesi Talepleri
Neresinden Buldun Yasası’nın kaldırılması, kamuoyunda büyük tepkilere neden oldu. Bu tepkiler sonucunda, Neresi Buldun Yasası’nın yeniden getirilmesi talepleri arttı.
2017 yılında yapılan bir ankete göre, Türkiye’deki halkın %76’sı Neresi Buldun Yasası’nın yeniden getirilmesini istiyor. Bu talepler, TBMM’de de dile getiriliyor. Ancak, AK Parti iktidarı, Neresi Buldun Yasası’nın yeniden getirilmesine sıcak bakmıyor.
Neresinden Buldun Yasası’nın Geleceği
Neresinden Buldun Yasası’nın yeniden getirilip getirilmeyeceği, Türkiye’deki siyasi gelişmelere bağlı olarak değişebilir. Ancak, kamuoyunda ve TBMM’de Neresi Buldun Yasası’nın yeniden getirilmesini destekleyen önemli bir kesim olduğu göz önüne alındığında, bu yasanın yeniden yürürlüğe girmesi ihtimalinin yüksek olduğu söylenebilir.