Maraş Dondurması’nın İcadı
Maraş dondurması, Türkiye’nin Kahramanmaraş ilinde üretilen, kendine özgü kıvamı, lezzeti ve dondurma satıcılarının “Dövmeli Maraş Dondurması” diye bağırmasıyla tanınan bir dondurma çeşididir. Maraş dondurması, 18. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Maraşlı Osman Ağa tarafından tesadüfen keşfedilmiştir.
Maraşlı Osman Ağa, o dönemde Osmanlı saraylarına ve asil konaklarına yabani orkide (salep) satıyordu. Bir gün, satış bittikten sonra artan salebi değerlendirmek için bir fikri geldi. Salebi süt, şeker ve limon suyuyla karıştırarak bir karışım yaptı. Bu karışımı, bir kazanda sürekli karıştırarak dondurmaya çalıştı. Ancak, karışım donarken, içine karıştırdığı salep yüzünden kıvamını kaybetti. Maraşlı Osman Ağa, bu durumu telafi etmek için karışıma biraz daha salep ekledi. Bu sayede, kıvamını ve lezzetini kazanan karışım, Maraş dondurmasının ilk örneği oldu.
Maraşlı Osman Ağa, bu yeni keşfini çevresine tanıttı. Maraş dondurması, kısa sürede Kahramanmaraş’ta ve çevre illerde popüler hale geldi. Maraşlı Osman Ağa’nın torunları, dondurma yapımındaki ustalıklarını geliştirerek, Maraş dondurmasını günümüzdeki haline getirdiler.
Maraş dondurması, kendine özgü kıvamı ve lezzetiyle Türkiye’nin en ünlü dondurma çeşitlerinden biridir. Maraş dondurması, 2023 yılında UNESCO tarafından “Somut Olmayan Kültürel Miras” olarak tescil edilmiştir.
Maraş Dondurması’nın Kıvamı ve Lezzeti
Maraş dondurması, kendine özgü kıvamı ve lezzetiyle diğer dondurmalardan ayrılır. Maraş dondurmasının kıvamı, içine katılan salep ve limon suyundan kaynaklanır. Salep, dondurmaya kaygan bir kıvam kazandırırken, limon suyu da dondurmanın daha sert olmasını sağlar. Maraş dondurmasının lezzeti ise, süt, şeker ve salebin uyumlu bir şekilde harmanlanmasından kaynaklanır.
Maraş dondurmasının kıvamı, dondurma satıcıları tarafından “dövme” adı verilen bir yöntemle sağlanır. Dondurma satıcıları, dondurma hamurunu, özel olarak yapılmış tahta bir sopayla, sürekli olarak döverek, dondurmanın kıvamını ve lezzetini iyileştirirler.
Maraş Dondurması’nın Üretimi
Maraş dondurması, geleneksel yöntemlerle, tamamen doğal malzemeler kullanılarak üretilir. Maraş dondurmasının yapımında kullanılan malzemeler şunlardır:
- Süt
- Şeker
- Salep
- Limon suyu
Maraş dondurması yapımının ilk aşaması, sütün kaynatılmasıdır. Kaynayan süte, şeker ve salep eklenir. Bu karışım, sürekli karıştırılarak, bir süre daha kaynatılır. Ardından, karışım ocaktan alınır ve içine limon suyu eklenir. Limon suyu, dondurmanın sertleşmesini sağlar.
Karışım, bir süre dinlendirildikten sonra, dondurma makinesine alınır. Dondurma makinesi, karışımı sürekli karıştırarak, dondurmayı soğutur. Dondurmanın soğuması sırasında, dondurma satıcıları, dondurmayı “dövme” yöntemiyle döverek, kıvamını iyileştirirler.
Dondurma, soğuyup kıvamını aldıktan sonra, külahta veya kasede servis edilir. Maraş dondurması, genellikle yanında kaymak ve fıstıkla servis edilir.
Maraş Dondurması’nın Faydaları
Maraş dondurması, süt, şeker ve salep gibi doğal malzemelerden üretildiği için, sağlığa faydalı bir besindir. Maraş dondurmasının faydaları şunlardır:
- Kalsiyum, protein ve vitamin açısından zengindir.
- Mide ve bağırsakları çalıştırır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Sinir sisteminin sağlıklı çalışmasına yardımcı olur.
Maraş dondurması, özellikle yaz aylarında serinlemek ve keyifli bir lezzet deneyimi yaşamak için ideal bir seçenektir.