Elektriğin Tarihi
Elektrik, doğada var olan ve günlük hayatımızda birçok alanda kullanılan bir enerji türüdür. Elektriğin keşfi, insanlığın teknolojik gelişiminde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
Elektriğin keşfi, uzun bir tarihsel süreç içerisinde gerçekleşmiştir. İlk elektrik ile ilgili gözlemler, MÖ 600’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Antik Yunan filozofları, kehribar taşı ile yün veya tüy gibi maddelerin birbirini çekmesi gibi olayları gözlemlemişler ve bu olayların “elektrik” adı verilen bir güçle açıklanabileceğini düşünmüşlerdir.
Elektriğin bilimsel olarak keşfi, 17. yüzyılda başlamıştır. İngiliz fizikçi William Gilbert, 1600 yılında yayınladığı “De Magnete” adlı kitabında, kehribar taşının elektriksel özellikleri hakkında kapsamlı bir araştırma yapmıştır. Gilbert, bu kitabında “elektrik” kelimesini ilk kez kullanmıştır.
-
yüzyılda yapılan diğer önemli çalışmalardan biri, Alman fizikçi Otto von Guericke tarafından yapılmıştır. Guericke, 1660 yılında, dönen bir cam kürenin üzerindeki statik elektriğin, küreyi çevreleyen bir boşlukta bir elektrik alanı oluşturduğunu keşfetmiştir.
-
yüzyılda, elektrik ile ilgili çalışmalar hız kazanmıştır. Fransız fizikçi Charles-Augustin de Coulomb, 1785 yılında, elektriksel kuvvet yasasını keşfetmiştir. Bu yasa, elektriksel kuvvetin, yüklerin büyüklüğüne ve aralarındaki uzaklığa bağlı olduğunu açıklamaktadır.
İngiliz fizikçi Michael Faraday, 1831 yılında, elektromanyetik indüksiyon yasasını keşfetmiştir. Bu yasa, bir manyetik alan içerisinde hareket eden bir iletkenden elektrik akımının üretilebileceğini açıklamaktadır.
Elektrik ile ilgili çalışmaların en önemli dönüm noktalarından biri, 1879 yılında Amerikalı mucit Thomas Edison tarafından yapılan akkor lambanın icadı olmuştur. Akkor lamba, elektriğin aydınlatma amacıyla kullanılmasını mümkün kılmıştır.
- yüzyılın sonunda, elektrik üretimi ve dağıtımı alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmeler, elektriğin günlük hayatımızda yaygın olarak kullanılmaya başlamasını sağlamıştır.
Elektriğin Keşfi
Elektriğin keşfi, genellikle Amerika Birleşik Devletleri’nin 3. Başkanı Benjamin Franklin’e atfedilir. Franklin, 1752 yılında yaptığı bir deneyde, bir uçurtmanın kuyruğuna bir metal tel bağlamış ve telin ucunu iletken bir maddeye dokundurmuştur. Bu deney sonucunda, Franklin, uçurtmanın kuyruğunun yıldırım tarafından çarpıldığını ve bu çarpmanın, tel üzerinden iletken maddeye aktarıldığını gözlemlemiştir.
Franklin’in bu deneyinde, uçurtmanın kuyruğuna bağlanan tel, bir iletken görevi görmüştür. Telin ucundaki iletken madde ise, yıldırımın yarattığı elektrik yükünü toplamıştır. Bu deney, elektriğin doğal bir fenomen olduğunu ve iletken maddeler üzerinden iletilebileceğini göstermiştir.
Franklin’in bu deneyinin ardından, elektrik ile ilgili çalışmalar hız kazanmıştır. 1780 yılında, Fransız fizikçi Charles-Augustin de Coulomb, elektriksel kuvvet yasasını keşfetmiştir. Bu yasa, elektriksel kuvvetin, yüklerin büyüklüğüne ve aralarındaki uzaklığa bağlı olduğunu açıklamaktadır.
1831 yılında, İngiliz fizikçi Michael Faraday, elektromanyetik indüksiyon yasasını keşfetmiştir. Bu yasa, bir manyetik alan içerisinde hareket eden bir iletkenden elektrik akımının üretilebileceğini açıklamaktadır.
Faraday’ın keşfi, elektriğin üretimi için önemli bir adım olmuştur. 1879 yılında, Amerikalı mucit Thomas Edison tarafından yapılan akkor lambanın icadı, elektriğin aydınlatma amacıyla kullanılmasını mümkün kılmıştır.
Elektrik ile ilgili çalışmaların en önemli dönüm noktalarından biri, 1882 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin New York şehrinde kurulan ilk elektrik şebekesinin açılmasıdır. Bu şebeke, elektriğin şehirlerde yaygın olarak kullanılmaya başlamasını sağlamıştır.
- yüzyılın sonunda, elektrik üretimi ve dağıtımı alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmeler, elektriğin günlük hayatımızda yaygın olarak kullanılmaya başlamasını sağlamıştır.
Elektrik ile İlgili Önemli Buluşlar
Elektrik ile ilgili önemli buluşlar, aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- 1752: Benjamin Franklin, uçurtma deneyinde elektriğin doğal bir fenomen olduğunu ve iletken maddeler üzerinden ile