Atama Kararnamesi Nedir?
Atama kararnamesi, kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan veya yapmak isteyen kişilerin, bu görevlere atanmasına veya görev yerlerinin değiştirilmesine ilişkin hükümleri içeren bir idari işlemdir. Atama kararnameleri, genellikle Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu veya ilgili bakan tarafından imzalanır ve Resmi Gazete’de yayımlanır.
Atama Kararnamelerinin Türleri
Atama kararnameleri, atamanın yapıldığı kurum veya kuruluşa göre farklı türlere ayrılabilir. Örneğin, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, Cumhurbaşkanı tarafından imzalanarak Resmi Gazete’de yayımlanan atama kararnameleridir. Bakanlar Kurulu kararnameleri, Bakanlar Kurulu tarafından imzalanarak Resmi Gazete’de yayımlanan atama kararnameleridir. Bakanlık kararnameleri ise, ilgili bakan tarafından imzalanarak Resmi Gazete’de yayımlanan atama kararnameleridir.
Atama kararnameleri, atamanın yapıldığı göreve göre de farklı türlere ayrılabilir. Örneğin, mülki idare amirlerini atayan kararnameler, mülki idare atama kararnameleri olarak adlandırılır. Hakim ve savcıları atayan kararnameler, hakim ve savcı atama kararnameleri olarak adlandırılır. Askeri personeli atayan kararnameler ise, askeri atama kararnameleri olarak adlandırılır.
Atama Kararnamelerinin Kapsamı
Atama kararnameleri, kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan tüm kadrolara yapılan atamaları kapsayabilir. Ancak, bazı kadrolar için atama yetkisi, Cumhurbaşkanı veya Bakanlar Kurulu tarafından değil, ilgili bakanlık veya kuruluş tarafından kullanılır. Örneğin, üniversitelerde öğretim üyesi atama yetkisi, ilgili üniversiteye aittir.
Atama Kararnamelerinin Hukukî Niteliği
Atama kararnameleri, idari işlem niteliğindedir. Bu nedenle, atama kararnamelerinin hukuka uygunluğu, idari yargı tarafından denetlenir. Atama kararnamelerinin hukuka aykırı olduğu tespit edilirse, idari yargı tarafından iptal edilebilir.
Atama Kararnamelerinin Süresi
Atama kararnameleri, genel olarak süresiz olarak geçerlidir. Ancak, bazı durumlarda atama kararnamelerinde süre belirtilebilir. Örneğin, bir kamu görevlisinin geçici bir göreve atanması halinde, atama kararnamesinde atamanın süresi belirtilebilir.
Atama Kararnamelerinin İptali
Atama kararnamelerinin hukuka aykırı olduğu tespit edilirse, idari yargı tarafından iptal edilebilir. Atama kararnamesinin iptali halinde, ilgili kamu görevlisinin önceki görevine iade edilmesi gerekir.
Atama Kararnamelerinin Bazı Örnekleri
- Mülki idare atama kararnamesi: Cumhurbaşkanı tarafından imzalanarak Resmi Gazete’de yayımlanan ve vali, kaymakam, vali yardımcısı, kaymakam adayı gibi mülki idare amirlerini atayan kararnamelerdir.
- Hakim ve savcı atama kararnamesi: Cumhurbaşkanı tarafından imzalanarak Resmi Gazete’de yayımlanan ve hakim, savcı, cumhuriyet savcısı, savcı adayı gibi hakim ve savcıları atayan kararnamelerdir.
- Askeri atama kararnamesi: Cumhurbaşkanı tarafından imzalanarak Resmi Gazete’de yayımlanan ve general, amiral, subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş gibi askeri personeli atayan kararnamelerdir.
Atama Kararnamelerinin Önemi
Atama kararnameleri, kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan veya yapmak isteyen kişilerin, bu görevlere atanmasında veya görev yerlerinin değiştirilmesinde önemli bir rol oynar. Atama kararnameleri, kamu kurum ve kuruluşlarının etkin ve verimli bir şekilde çalışmasında da önemli bir yere sahiptir.
Atama Kararnamelerinin Geliştirilmesi İçin Öneriler
Atama kararnamelerinin daha etkin ve verimli bir şekilde çalışması için bazı öneriler yapılabilir. Bu öneriler şunlardır:
- Atama kararnamelerinin hukuka uygunluğu konusunda daha sıkı denetim yapılması
- Atama kararnamelerinde atanacak kişilerin niteliklerinin daha iyi değerlendirilmesi
- Atama kararnamelerinin daha şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde yapılması
Bu önerilerin hayata geçirilmesi halinde, atama kararnamelerinin kamu kurum ve kuruluşlarının etkin ve verimli bir şekilde çalışmasına daha fazla katkı sağlayacağı düşünülmektedir.