Durum Fiilleri Nedir?
Durum fiilleri, bir eylemi ifade etmek yerine, bir nesnenin veya öznenin durumunu veya varlığını ifade eden fiillerdir. Bu fiiller, eylemin gerçekleşme sürecini değil, eylemin sonuçta ne olduğunu vurgular.
Durum fiilleri, cümlede özne veya nesneyi tamlayan bir işlev görür. Örneğin, “Masa tahtadır.” cümlesinde “tahtadır” fiili, masanın durumunu ifade eden bir durum fiilidir. Bu cümlede, masanın tahta olduğu gerçeği vurgulanmaktadır.
Durum Fiilleri Nasıl Anlaşılır?
Durum fiillerini anlamak için, fiilin eylemin gerçekleşme sürecini mi yoksa eylemin sonuçta ne olduğunu mu ifade ettiğini belirlemek gerekir. Eğer fiil, eylemin gerçekleşme sürecini ifade ediyorsa, o fiil durum fiili değildir. Örneğin, “Masa tahtadan yapılmıştır.” cümlesinde “yapılmıştır” fiili, eylemin gerçekleşme sürecini ifade etmektedir. Bu cümlede, masanın tahtadan yapıldığı gerçeği vurgulanmaktadır.
Durum fiilleri, eylemin gerçekleşme sürecini değil, eylemin sonuçta ne olduğunu ifade ettiği için, fiilin sonuna -dır, -dir, -tur, -tür, -dur, -dür eklerinden biri gelir. Örneğin, “Masa tahtadır.” cümlesinde “tahtadır” fiili, “-dır” eki ile bitmektedir.
Durum Fiilleri Örnekleri
Durum fiillerine örnekler şunlardır:
- Varlık fiilleri: var, yok, vardır, yoktur, varmış, yokmuş, var olacak, yok olacak
- Ölçü fiilleri: büyük, küçük, uzun, kısa, kalın, ince, ağır, hafif, sıcak, soğuk
- Kalite fiilleri: iyi, kötü, güzel, çirkin, akıllı, aptal, zengin, fakir, mutlu, mutsuz
- Durum fiilleri: otur, kalk, dur, yat, yürü, koş, git, gel, gelebilir, gidebilir, oturmuş, kalkmış, durmuş, yatmış, yürümüş, koşmuş, gitmiş, gelmiş
Durum Fiilleri Cümlede Kullanımı
Durum fiilleri, cümlede özne veya nesneyi tamlayan bir işlev görür. Örneğin, “Masa tahtadır.” cümlesinde “tahtadır” fiili, masanın durumunu ifade eden bir durum fiilidir. Bu cümlede, masanın tahta olduğu gerçeği vurgulanmaktadır.
Durum fiilleri, cümlede yüklem olarak da kullanılabilir. Örneğin, “Oturuyorum.” cümlesinde “oturuyorum” fiili, bir durum fiili olmasına rağmen, cümlenin yüklemidir. Bu cümlede, kişinin oturma eylemi gerçekleşmektedir.
Durum Fiilleri ile İlgili Önemli Noktalar
- Durum fiilleri, cümlede özne veya nesneyi tamlayan bir işlev görür.
- Durum fiilleri, eylemin gerçekleşme sürecini değil, eylemin sonuçta ne olduğunu ifade eder.
- Durum fiilleri, fiilin sonuna -dır, -dir, -tur, -tür, -dur, -dür eklerinden biri gelir.
- Durum fiilleri, cümlede yüklem olarak da kullanılabilir.
Durum Fiilleri ile İlgili Sorular
Durum fiilleri ile ilgili sorular, genellikle eylemin gerçekleşme sürecini değil, eylemin sonuçta ne olduğunu sorar. Örneğin, “Masa tahtadır. Masanın durumu nedir?” sorusunda, masanın tahta olduğu gerçeği sorulmaktadır. Bu soruya, “Masa tahtadan yapılmıştır.” şeklinde cevap verilebilir.
Durum fiilleri ile ilgili sorular, genellikle öznenin veya nesnenin durumunu sorar. Örneğin, “Okula gidecek misin? Gitmeyecek misin?” sorusunda, kişinin okula gitme durumu sorulmaktadır. Bu soruya, “Gideceğim.” veya “Gitmeyeceğim.” şeklinde cevap verilebilir.
Durum Fiilleri ile İlgili Örnek Cümleler
- Masa tahtadır.
- Çocuk hastadır.
- Sınıf kalabalıktır.
- Oyun güzeldir.
- Kız mutludur.
- Araba hızlıdır.
- Oturuyorum.
- Kalkıyorsun.